June 12, 2024

Olafur Eliasson: Your curious journey

Neighbor Talk สัมผัสความเข้มข้นของศิลปะ วิทยาศาสตร์ ธรรมชาติและผู้คน

บทความนี้เราอยากชวนคุณเดินชมและทำความรู้จักกับ Olafur Eliasson ศิลปินชาวเดนมาร์ก-ไอซ์แลนด์ผู้สร้างสรรค์งานศิลปะร่วมสมัย (Contemporary art) แบบจัดวาง (Installation Art) ซึ่งถ่ายทอดทัศนะผ่านความสัมพันธภาพระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ พื้นที่และเวลา ผลงานของโอลาเฟอร์นั้นเชื่อมโยงความคิด วิทยาศาสตร์และศิลปะเข้าเอาไว้ด้วยกันอย่างลงตัว เรียบง่าย งดงาม เราในฐานะผู้เสพศิลป์มองเห็นถึงเสน่ห์ในงานของโอลาเฟอร์นั้นหาใช่เพียงแค่มิติของความงาม ความเป็นระเบียบหรือระบบแนวคิดเท่านั้น แต่มันคือความจริงประจักษ์ที่อยู่ตรงหน้าเมื่อได้ก้าวเข้าไปสัมผัสของจริง ตัวงานจำเป็นต้องอาศัยผัสสะของผู้ชมในการรับรู้ร่วมด้วย และผลงานหลายชิ้นของโอลาเฟอร์นั้นทลายกำแพงระหว่างผู้คนและผลงานไปอย่างสิ้นเชิงโดยผู้คนเข้าถึงมันได้อย่างไม่ต้องพยายาม ไม่ยัดเยียด และเปิดกว้าง

ผลงานที่เป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางของโอลาเฟอร์คือ “The Weather Project (2003)” ที่มีการติดตั้งและจำลองฉากพระอาทิตย์ตกขนาดยักษ์ในห้อง Turbine Hall ของ Tate Modern ในลอนดอน โดยที่ผู้เข้าชมสามารถนอนเล่น อาบแดด กระทั่งเล่นโยคะภายใต้ดวงอาทิตย์เทียมนี้ ผลงานชิ้นนี้ไม่เพียงให้ความบันเทิงทางสายตาเท่านั้น แต่ยังให้ข้อคิดที่ลึกซึ้งเกี่ยวกับสถานที่ ช่วงเวลา วาระที่หมุนเวียนบนโลกใบนี้ ความสงบ อบอุ่นผ่านการสร้างประสบการณ์และการมีส่วนร่วมของผู้ชมโดยตรง

“Beauty (1993)” เป็นผลงานศิลปะเชิงประสบการณ์ที่นำเสนอปรากฏการณ์ธรรมชาติที่คุ้นเคยอย่างสายรุ้ง ซึ่งผู้เข้าชมจะพบกับละอองน้ำและแสงสีรุ้ง ในบริบทใหม่ของการตีความงามที่มีมนุษย์เป็นผู้กำหนด เพราะหากห้องนี้ปราศจากผู้คนก็ย่อมไม่มีสายรุ้ง สายละอองน้ำก็จะเป็นเพียงแค่ละอองน้ำเท่านั้น

“Yellow corridor” หรือ “The room for one color (1997)” ศิลปะที่ใช้สีและแสงเป็นสื่อในการสร้างประสบการณ์ทางประสาทสัมผัส พื้นที่ที่ถูกฉาบไปด้วยสีเหลืองโดยผู้ที่เข้าร่วมจะได้รับประสบการณ์การมองเห็นผิววัสดุ หรือสิ่งรอบข้างต่างๆ เป็นสีขาว เทาและดำเท่านั้น ศักยภาพของวิทยาศาสตร์และศิลปะในการสร้างประสบการณ์และเปิดกว้างให้กับผู้ชมได้ตีความหมาย

ปิดท้ายกับอีกหนึ่งผลงานที่เราอยากนำเสนอนั่นก็คือ “Symbiotic seeing (2020)” จากแสดงผลร่วมกันจากแสงและหมอกควัน มวลอากาศที่เคยไร้ซึ่งรูปลักษณ์ ถูกทำให้มองเห็นเป็นรูปธรรม จับต้องได้หมุนวนอยู่เหนือศีรษะของผู้เข้าชม ห้องทรงกลมที่มืดสลัวด้านบนเพดานถูกฉาบด้วยม่านหมอก ก้อนเมฆเส้นขอบฟ้า ในอีกแง่ก็คล้ายกับผิวน้ำที่สะท้อนกับแสงจนเกิดเป็นริ้วคลื่น บรรยากาศและสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไปตลอดเวลาของผลงานที่น่าดึงดูดใจนี้ตั้งใจที่จะนำเสนอให้เราได้ตระหนักถึงการเป็นส่วนหนึ่งของระบบนิเวศและวิกฤตการของสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วด้วยน้ำมือมนุษย์ แต่ในขณะเดียวกันความงามในแง่ของงานศิลป์ก็ยังสื่อให้ผู้ชมได้คิดตามและตีความอย่างเปิดกว้างทั้งในเชิงกายภาพ มายาคติ และมโนคติ ท่ามกลางพื้นที่ที่ดูเงียบสงบและพรั่นพรึงไปพร้อมๆ กัน ความไร้ซึ่งขอบเขต ช่วงเวลาปัจจุบันขณะที่ดำเนินต่อไปเรื่อยๆ ที่ไร้ซึ่งอดีตและอนาคต

สำหรับใครที่เป็นแฟนของ Olafur Eliasson หรืออยากลองสัมผัสประสบการณ์ของงานศิลปะที่ไร้รูปร่าง ไร้ขอบเขตและกาลเวลา เราขอแนะนำและชวนเชิญคุณให้มาชมนิทรรศการ Olafur Eliasson: Your curious journey ที่จัดขึ้นที่พิพิธภัณฑ์ SAM (Singapore Art Museum) ประเทศสิงคโปร์ ได้รวบรวมผลงานที่โดดเด่นของ Olafur Eliasson มาไว้มากมาย ให้เราได้เสพงานและบรรยากาศอย่างเต็มตา รับรองว่างานนี้คุ้มค่าและจะเปลี่ยนมุมมองการชมศิลปะของคุณไปจากเดิมอย่างแน่นอน